حبس ابد جایگزین اعدام برای متهمان زیر 18 سال در ایران
یک مقام قضایی در ایران اعلام کرده که با اجرای بخشنامه ای تازه، حکم اعدام افراد زیر هیجده سال به حبس تغییر می یابد.
حسین ذبحی معاون قضایی دادستان کل ایران به خبرگزاری دولتی ایران – ایرنا گفته است: “متهمانی که سن آنها کمتر از 18 سال است با هر درجه از جرمی که مرتکب شوند، با استناد به قوانین موضوعه ایران، اعدام نخواهند شد بلکه به سایر مجازاتهای مقرر در قانون محکوم می شوند.”
به گفته آقای ذبحی، بر اساس بخشنامه ای که برای مراجع قضایی در سراسر ایران فرستاده شده، مجازات افراد زیر هیجده سال در مرحله نخست به حبس ابد کاهش خواهد یافت و در مرحله دوم نیز به 15 سال حبس محکوم می شوند.
به گفته معاون قضایی دادستان کل کشور، در صورت اصلاح مجرمان کمتر از هیجده سال سن، این افراد می توانند با آزادی مشروط از زندان آزاد شوند.
در این بخشنامه از مراجع قضایی خواسته شده تا در صدور رای برای مجرمین کمتر از 18 سال، همزمان مقررات مربوط به آئین نامه کمیسیون عفو، بخشودگی و تبدیل مجازات را اعمال کنند.
به گفته آقای ذبحی، چنانچه متهمان زیر هیجده سال مرتکب اعمال مجرمانه شوند، حداکثر مجازات آنها حبس ابد خواهد بود.
این مقام قضایی تاکید کرده است که اگر موارد اتهامی متهمی که زیر هیجده سال سن دارد در دادگاه انقلاب رسیدگی شود، و منجر به صدور حکم شود، حتی اگر حکم صادره صحیح باشد، رای نقض و پرونده به دادگاه صلاحیت دار اطفال و کیفری برای رسیدگی مجدد ارجاع می شود.
بر اساس گزارشی که خردادماه گذشته به وسیله محمد مصطفایی وکیل دادگستری منتشر شد در ایران حدود یکصد نفر در زندان به سر می برند که در زمان ارتکاب جرم زیر هیجده سال داشته اند و اکنون منتظر اجرای حکم اعدام هستند.
آقای مصطفایی وکیل بیست نفر از کسانی است که پیش از هیجده سالگی مرتکب جرم شده و به اعدام محکوم شده اند.
کنوانسیون بین المللی حقوق کودک در سال 1372 در مجلس و شورای نگهبان ایران تصویب شده و حکم قانون را دارد و در این کنوانسیون به صراحت صدور مجازات مرگ برای کسانی که در زمان ارتکاب جرم زیر 18 سال دارند منع شده است.
اما دادگاههای ایران با استناد به ماده 49 قانون مجازات اسلامی حکم قصاص برای اطفال زیر 18 سال صادر می کنند.
طبق این ماده قانونی طفل در صورت ارتکاب جرم مبرا از مسئولیت کیفری است. اما در تبصره یک این ماده آمده است که طفل کسی است که به حد بلوغ شرعی نرسیده باشد. در قانون مدنی ایران سن بلوغ برای پسر 15 سال تمام و برای دختر 9 سال تمام در نظر گرفته شده و قضات با تعمیم دادن قانون مدنی به قانون مجازات اسلامی، اقدام به صدور احکامی مانند بزرگسالان برای محکومان زیر 18 سال می کنند.
از حدود چهار سال پیش آیت الله محمود شاهرودی رئیس قوه قضائیه ایران، صدور حکم اعدام برای افرادی که پیش از رسیدن به سن هیجده سالگی جرمی مرتکب شده باشند که مجازات مرگ برای آن در نظر گرفته شده باشد را ممنوع کرده اما بر اساس گزارشها دادگاهها همچنان به صدور چنین احکامی ادامه می دهند.
البته آقای ذبحی تاکید کرده که “در جمهوری اسلامی ایران اعدام افراد زیر هیجده سال وجود ندارد.”
قوه قضائیه ایران نیز لایحه ای در مورد رسیدگی به جرائم افراد زیر هیجده سال تدوین کرده که در صورت تصویب، حکم اعدام برای افرادی که پیش از 18 سالگی مرتکب جرم شده باشند، صادر نخواهد شد.